Uluslararası Basketbol Federasyonu (FIBA) ve Uluslararası Spor Çalışmaları Merkezi (CIES), dünya basketbolunun göç eğilimlerine dair sezonluk Uluslararası Basketbol Transfer Raporu’nun (International Basketball Migration Report-IBMR) 12’nci sayısını yayımladı.
2022-23 basketbol sezonunu kapsayan Transfer Raporu’nda, FIBA’nın uluslararası transferlerle ilgili bilgi ve verileri, bu sezon oyuncuların uluslararası transferlerini belgelemek için CIES Spor Gözlemevi’nin uzmanlığıyla birleştirilerek incelendi.
Transfer Raporu’nun 2022-23 sezonunda profesyonel/amatör kadınlarda ve erkeklerde 9 bin 52 oyuncunun yer aldığı 11 bin 787 transfer ile yeni bir rekor kırıldı.
Bu rapor için iki ana kaynak kullanıldı. Birincisi, FIBA’nın tüm erkek ve kadın sporcuların uluslararası transferlerinden oluşan kendi veri tabanı. Bu kayıtlar iki ulusal federasyon arasında, çıkış federasyonundan gidilen federasyona izin mektubunun verilmesini gerektiren, 18 yaş ve üstü oyuncular tarafından tamamlanan tüm hareketleri içerir. İkincisi ise FIBA’nın dünyadaki en iyi erkek liglerinin 16’sında kayıtlı olan tüm oyuncuların veri tabanıdır. İstatistiklere dahil olabilmek için oyuncuların 2020-21 sezonunda en az bir kez oynamış olması gerekir.
Rapordaki analizler, özellikle üç noktaya odaklanmıştır. Bunlar; ulusal oyuncular ile yabancılar (oynadıkları ülkeninkinden farklı olan, en az bir uyruğa sahip oyuncular) arasındaki karşılaştırma, 21 yaş altı oyuncular ve oyuncuların transfer sirkülasyonu ile ithal edilen oyuncuların kökeni ve bu oyuncuların profillerinin milli oyuncularla karşılaştırılması. Ayrıca ABD merkezli organizasyonlar (NBA, WNBA, NCAA Erkekler, NCAA Kadınlar) ve Avrupa turnuvaları (EuroLeague, Basketbol Şampiyonlar Ligi, Kadınlar EuroLeague ve Kadınlar EuroCup) için uluslararası oyuncular üzerine de analiz yapıldı.
Not: Rapor, oyuncuların transfer hareketliliğini ekonomik terimlerle açıkladığı için, bir ülkeden giden transferler ihracat (export), ülkeye gelen transferler ithalat (import) olarak yazılacaktır. Ülkeden giden ve ülkeye gelen transferlerden bahsedilirken, yerli oyuncu diye belirtilmediği sürece, bütün uyruklara sahip olan oyuncuların transferlerinden bahsedilmektedir.
Bu yılki bulgulardan öne çıkan noktalardan bazıları şu şekilde:
Uluslararası oyuncu transferlerinde rekor
2022-23 sezonunda 11 binden fazla uluslararası transfer gerçekleşirken bu sayıya tarihte ilk kez ulaşıldı. Hem erkekler hem de kadınlar için sayılarda önemli bir artış oldu.
Amerika bölgesi bin 440 pozitif dengeyle (ithalattan daha fazla ihracat) ana ihracatçı olmaya devam etti. Avrupa bölgesi en büyük ithalatçı olmaya devam etti ve en büyük 15 ithalatçıdan 11’i Avrupa’dan geldi. Bu kategoride İspanya, Almanya ve İtalya ilk sıralarda yer aldı.
Rekor sayıda maç
2022-23’te her zamankinden daha fazla maç oynandı ve Japonya son iki yılda yüzde 25’lik bir artışla 720’ye ulaştı. Bunu sırasıyla 420 ve 380 maçla Çin ve Arjantin izledi.
ULUSLARARASI TRANSFERLER
2022-23 sezonundan 11 bin 787 uluslararası transfer sayısı ile yeni rekorlar kırıldı. Bu sayı ilk defa toplamda 11 binin üzerine ulaştı. Uluslararası transferlerin yüzde 77’si erkeklerde (9 bin 122 transfer), yüzde 23’ü kadınlarda (2 bin 665 transfer) gerçekleşti.
Transfer Dengesi
2013-14 sezonundan bu yana göç dengesi trendi aynı olmaya devam etti: Amerika bölgesi FIBA’nın en büyük ihracatçısı ve Avrupa bölgesi en büyük ithalatçı olmaya devam etti.
ABD ve İspanya ana ihracatçı ülkeler olurken, İspanya, Almanya, İtalya ve Fransa ise geçen sezonun ana ithalatçı ülkeleri oldu.
En önemli eksi dengeye sahip olan ülke 300’den fazla ithalat yapması nedeniyle -216 ile İsviçre oldu. Pozitif dengede ise ABD zirvede kaldı.
Türkiye, ülke dışına gönderdiği 257 oyuncu ve ülkeye gelen 250 transfer ile pozitif dengedeki ülkeler (ithalattan çok ihracat yapan) arasında 18’inci sırada yer aldı. Türkiye’nin ülke dışına gönderdiği yerli oyuncularının oranı yüzde 7.1’den 12.8’e yükselirken, ülkeye geri gelen yerli oyuncu yüzdesi ise 2.9’dan 6.4’e yükseldi.
Basketbol Tahkim Kurulu (BAT)
BAT, 2006 yılında FIBA tarafından kurulmuş ve bugün FIBA tarafından resmi olarak tanınan bir kuruluştur. BAT, oyuncular, menajerler, antrenörler ve kulüpler arasındaki sözleşmelerden kaynaklanan ihtilafların basit, hızlı ve düşük maliyetli bir şekilde, tahkim yoluyla çözümlenmesi için hizmet veren bağımsız bir organdır.
Aleyhine en çok dosya bulunan ülke kulüpleri sıralamasında Türkiye, 426 dosya ile ilk sırada yer almaya devam etti. Türkiye’yi 162 dosya ile Yunanistan ve 153 dosya ile İtalya takip ederken, dördüncü ve beşinci sıradaki Rusya ve Sırbistan’ın sırasıyla 99 ve 96 dosyası bulunuyor.
ULUSAL LİGLER
Ulusal ligler kıyaslamalarından elde edilen verilere göre; Türkiye Basketbol Süper Ligi’nde (BSL), geçtiğimiz sezon 16 kulübün katılımıyla 240 maç yapılmıştır. Listede ilk sırada yer alan Japonya Ligi 24, BNXT 20 ve Arjantin ve Çin Ligleri ise 20’şer kulübün katılımıyla düzenlenmiştir. Japonya Ligi’nde geçtiğimiz sezonda 720, Çin’de 420 ve Arjantin’de 380 maç oynanmıştır.
Ortalama yaş sıralamasında 28.5 ile en yüksek ortalamaya sahip olan ülke Japonya iken, İtalya 27.6 ile ikinci ve VTB Ligi 27.2 ile üçüncü, Türkiye ise 27.1 yaş ortalamasıyla 4’üncü sırada yer aldı.
Eskisi gibi ya 1-2 yabancı oyuncuya izin vererek ya da yabancı sayısını sınırsız yaparak,doğru ve adil rekabeti sağlamaktan başka yol var mı ? Şapkayı önümüze koyup doğru ve gerçekçi olmalıyız, Türk oyuncular tembel değil(milli takım koçu bugünkü beyanatında bazıları tembel diyor,doğrudur,olabilir), şevkleri kırık, inançları,aidiyetleri de azaldı, başarı için kendini sürekli geliştirmeye çalışma,ekstra idmanlar,rekabet şart ama aynı şekilde eşitlik,hakkaniyet de. Oyuncu çalışsın,uğraşsın,gelişim göstersin ama hakkı yensin,yabancıya sınırsız kredi verilsin,bu kabul edilir şey mi? Sırf yabancı diye kalitesi düşük oyuncuyu getirtip,topları hep onlara kullandırmak,hata yaptıklarında susup Türkler yapınca bağırıp,
çağırmakla,onları suçlamakla hiçbir yere varamayız,varamıyoruz da. Hiçbir oyuncu çalışmadan,
zorlamadan,oynamadan,hata yapmadan,hatalardan ders almadan gelişemez,onlara hele potansiyli olanlara sürekli her maçta süre ve şans verilmek zorunda. Hep hazır ve yabancı oyuncuya dayalı sitemle üstelik de ülkenin ekonomik hali ortadayken ve daha da kötüye gideceği de aşikarken. Ayrıca bilhassa yabancı menajerlerin(yerliler de var) oyuncular,yöneticiler ve koçlarla olan dümenlerini, ailelerin çocuklarını para kaynağı olarak görmelerini, bilhassa genç Türklerin formadan çok uzun süreli ve bol sıfırlı kontrat kapma heveslerini, koçların koltuk derdinde olmalarını,yöneticilerin de sponsorluk vs dertleriyle başarı gelsin de kiminle,nasıl gelirse gelsin zihniyetini de es geçemeyiz. Altyapı koçlarının geçim sorunlarını ve haliyle bunun da performanslarına olumsuz yansıdığını da…Bu sorunlar tamamiyle bitmez ama minimuma inmedikçe ne sporumuz ne de basketbolumuz gelişmez,istenen seviyeye gelemez,sporcularımız da…
Genç oyuncular kariyerlerin başında biraz parıldadıklarında bol sıfırlı kontrat alıp, kenarda havlu sallamayı, BSL’de 5-8 dakikayı almayı, olursa Avrupa’da 1-2 dakika süre almayı kendilerine yediriyorlar. Bunu da erken yaşta elde ettikleri arabaları binerek kendilerini tatmin ederek karşılıyorlar.
18-20 yaşlardaki Amerikalı oyunculara bakarsanız, vücut gelişimini tamamlamış, kaslı oyuncular görürsünüz. Türk oyuncular ise hala çalı çırpı kol-bacak halindedirler. Bu yaşlarda eğer sporcu olacaksan, spor salonundan çıkmayacak, doğru beslenme ve uyku düzeniyle kendine iyi bakacaksın. Nargile kafelerinde vakit geçirerek sporcu olunmaz.
İbrahim Kutluay, kaç yaz özel hoca tutarak çalışma yapmıştır. O dönem ulusal takımda oynayan oyuncular da keza öyle.