Altyapıda Torpilin Gölgesi (Cem Çağal)

Basketbolunun geleceği olarak gördüğümüz altyapılarımızda son yıllarda yaşanan gelişmeler ve ortaya atılan iddialar spor camiasında büyük tartışmalara neden olmaktadır. Özellikle altyapı Milli takım kadrolarının oluşturulmasında sistematik kriterlerin olmaması ya da uygulanmaması ve bu süreçte yaşandığı iddia edilen adaletsiz oyuncu seçimleri, sporcuların, ailelerin ve basketbol kamuoyunun büyük tepkisini çekmektedir.
Veri Tabanı Eksikliği ve Subjektif Seçimler
Milli takım kadrolarının oluşturulmasında objektif ve bilimsel verilerin kullanılması gerekliliği tartışmaya açık bir konu değildir. Ancak birçok iddiaya göre Federasyonu’nun bu konuda yeterli bir veri tabanına sahip olmadığı ve sporcuların performanslarının objektif kriterlere göre değerlendirilmediği belirtilmektedir. Bunun yerine, iki kişinin(!) insafına bırakılan bir sistemin ahbap çavuş ilişkileri ötesinde kulübün ismi, ailenin imkanları(!) ve kişisel ilişkilerin seçimlerde etkili olduğu öne sürülmektedir. Bunun sonucu olarak da yetenekli olmasına rağmen imkanları ve ilişkileri kısıtlı olan ailelerin çocuklarının haksızlığa uğrayarak, göz ardı edildiği örnekleriyle camia içerisinde konuşulmaktadır.
Nepotizm (Kayırmacılık) ve Liyakatsizlik İddiaları
Altyapı sisteminde nepotizm ve liyakatsizliğin yaygın olduğu iddiaları spor camiasında büyük bir güvensizlik yaratmaktadır. Tecrübeli antrenörlerin görüşleri alınmaksızın ve tamamen kişisel ilişkiler üzerinden kadroların oluşturulduğu görülmektedir. Bu durum sistemde yetkinliğin yerini torpilin almasına ve dolayısıyla altyapının gelişimine engel olmaktadır.
Algı Yönetimi ve Moral Bozukluğu
Yıllardır bir kişiye teslim edilen ve bu nedenle yerleşik hale gelen bu olumsuz tablo binlerce çocuğu ve ailelerini derinden etkilemektedir. Sporcular adaletsizliğe uğrayacakları endişesiyle motivasyonlarını kaybetmekte ve basketboldan soğumaktadırlar. Aileler de çocuklarının geleceği konusunda endişelenmekte ve antrenörlerle karşı karşıya gelmektedirler.
Değişim İçin Umutlar
Bu olumsuz tablo karşısında Basketbol Federasyonu Başkanı Hidayet Türkoğlu‘nun konunun farkında olduğunu düşünerek, gerekli değişiklikleri yapacağını umut ediyoruz. Harun Erdenay başta olmak üzere yeni kadrolarla birlikte altyapıda da köklü bir dönüşümün yaşanacağı beklentileri artık doruk noktaya ulaştı, çünkü herkesin fikri bu konuda bıçağın kemiğe dayandığı yönünde.
Sonuç
Türk basketbolunun geleceği için belirlenmiş bir altyapı sisteminin sağlıklı bir şekilde işlemesi büyük önem taşımaktadır. Objektif kriterlere dayalı bir değerlendirme sistemi oluşturulmalı, nepotizm ve liyakatsizliğe son verilmeli ve sporcuların yeteneklerinin gelişimi için her türlü imkân sağlanmalıdır. Aksi takdirde, Türk basketbolu büyük bir potansiyeli harcamaya devam edecektir.
Elbette basketbol altyapısındaki sorunları daha da derinlemesine incelemek için birçok farklı açıdan yaklaşılabilir. Bu konularda daha detaylı analiz yapılabilmesi için aşağıdaki başlıkların ele alınarak ilerlenmesi kalıcı bir sistem oluşturulması açısından önem arz etmektedir.
1. Antrenör Eğitimi ve Kalitesi:
• Seminer ve Kursların kalitesi : Bu eğitimler; içerik,eğitimcinin donanım ve konuya hakimiyeti , davranış ve hitabet gibi önemli konularda katılımcıları tatmin ediyor mu ?
• Lisanslı antrenör oranı: Lisanslı basketbol antrenörü sayısı yeterli mi?
• Eğitim programlarının içeriği: Antrenör eğitimi programları oyuncuların fiziksel, teknik ve mental gelişimine ne kadar katkı sağlıyor?
• Yabancı antrenörlerin etkisi: Yabancı antrenörlerin Türk basketboluna kattıkları ya da negatif etkileri nelerdir?
• Antrenörlerin motivasyonu: Antrenörlerin çalışma koşulları, maaşları, sosyal hakları ve kariyer gelişimleri için neler yapılabilir?
2. Altyapıya Yönelik Yatırımlar:
• Kulüplerin altyapıya ayırdığı bütçe: Kulüpler altyapıya yeterli yatırım yapıyor mu?
• Tesislerin yeterliliği: Altyapı takımlarının antrenman yaptığı tesislerin kalitesi nasıl?
• Spor malzemeleri: Oyuncuların ihtiyaç duyduğu spor malzemelerine erişimi kolay mı?
• Beslenme ve sağlık hizmetleri: Sporcuların beslenme ve sağlık ihtiyaçları konusunda bir destek verilebilir mi?
3. Ailelerin Rolü ve Farkındalığı:
• Ailelerin beklentileri: Ailelerin çocuklarından beklentileri hususunda yeterince bilgilendirme ve yönlendirme yapılıyor mu ?
• Ailelerin basketbol hakkında bilgisi: Aileler çocuklarının gelişimine nasıl katkıda bulunabiliyor?
• Ailelerin kulüp ve federasyonla ilişkileri: Ailelerin kulüp ve federasyonla iletişimi nasıl?
4. Spora Erişim Eşitliği:
• Sosyoekonomik farklılıklar: Sosyoekonomik durumu düşük olan çocukların spora erişimi gerektiği gibi sağlanabiliyor mu?
• Coğrafi engeller: Özellikle taşrada yaşayan çocukların basketbol oynama imkanları neler?
• Kız çocuklarının basketbola katılımı: Kız çocuklarının basketbola olan ilgisi nasıl artırılabilir?
5. Veri Analizi ve Bilimsel Yaklaşım:
• Performans takip sistemleri: Oyuncuların performansları nasıl takip ediliyor ve değerlendiriliyor?
• Veri analizi araçlarının kullanımı: Veri analizi araçları ile oyuncuların gelişimleri hakkında daha detaylı bilgi edinmek mümkün mü?
• Bilimsel çalışmalar: Basketbol altyapımız hakkında yapılan bilimsel çalışmalar var mı?
6. Uluslararası Karşılaştırmalar:
• Başarılı altyapı sistemlerine sahip ülkeler: Bu ülkelerin altyapı sistemlerindeki başarılı uygulamalar neler?
• Türkiye‘nin uluslararası sıralaması: Türkiye’nin altyapıdaki başarısı diğer ülkelerle karşılaştırıldığında nasıl?
7. Yetenek Taraması ve Oyuncu Gelişimi:
• Yetenek taraması yöntemleri: Yetenekli oyuncular nasıl keşfediliyor?
• Oyuncu gelişim programları: Oyuncuların potansiyellerini en üst düzeye çıkarmak için hangi programlar uygulanıyor?
• Pozisyonel gelişim: Oyuncular hangi pozisyonda yetiştirilmeli hususunda bir ortak akıl üretebilir miyiz?
8. Basketbol Kültürü ve Toplum:
• Basketbolun toplumdaki yeri: Basketbol Türkiye’de ne kadar popüler?
• Medyanın rolü: Medya basketbol altyapısını nasıl yansıtıyor?
• Sponsorluk ve destek: Basketbol altyapısına sponsorluk veren kurum ve kuruluşlar var mı?
Tüm bunların ışığında yapılacak bir altyapı planlaması ile 85 milyonluk bir ülkede basketbolun kısa süre içerisinde hak ettiği yere ulaşacağı hususunda şüphemiz yoktur.
Cem Çağal
Basketbol Antrenörü