Genç Dinozorlar olarak, Türk basketbol altyapısının son yıllarda yaşadığı dönüşüm, bugünkü durumu ve gelecekteki hedefleri üzerine kapsamlı bir röportaj dizisi başlatmayı amaçladık. Bu serinin amacı, mevcut durumu değerlendirmek ve geleceğe yönelik stratejik planlamalar yaparak Türk basketbolunun altyapısını daha ileri taşımak için yol gösterici bir platform oluşturmaktır. Eleştiri değil, durum tespiti yapmayı hedeflediğimiz bu röportajlarda; daha önce ve bugün görevde bulunanların yaptıkları veya yapmadıklarından çok siz emekçilerin özgürce düşüncelerinizi öğrenmek ve basketbol kamuoyuna duyurmak istiyoruz. Oyuncular, veliler, oyuncu menajerleri, yöneticileri, antrenör gibi ekosistemin paydaşlarına ilham vereceğinizden şüphemiz yok.
Katılımcılardan bu bağlamda, altyapıda nasıl uygulama ve planlamalar yaptığınızı, geçmiş ile bugünün değerlendirmesini, ileri gitmiş ülkelerle kıyaslamamızı ve 2032 Brisbane Olimpiyatları hedefi doğrultusunda nasıl bir planlama önerileri olacağını paylaşmalarını rica ettik.
Bu günkü konuğumuz TOFAŞ BGL Takımı Koçu Cem Akdağ…
Bildiğiniz gibi son üç sezondur yeniden genç oyuncular ile çalışmaya başladım.
Bu süreçte çok önemli tecrübeler edindiğimi düşünüyorum.
Sorduğunuz sorulara cevap vermeden önce belirtmek isteğim önemli bir konu var.
Altyapılarda sürekli başarılı olmak öyle dışarıdan gözüktüğü kadar kolay değil.
Takip etmeyenler için söyleyeyim, 2021 senesinde Sırbistan U20 takımı aynı bu sene bizim yaşadığımız gibi B Ligi’ne düşmüştü.
Yine bu sene son U18 şampiyonasında İspanya takımı küme düşmemek için mücadele etti.
Peki neden bunları söylüyorum?
Siz istediğiniz kadar ekol olun, belirli bir yaş grubunda yetenekli oyunculara sahip değilseniz bazen başarısızlık kaçınılmaz oluyor.
UZUN KAMPLAR VE TAKIM HAVASI…
1990’lı yılların sonuna doğru, milli takımların çok uzun kamplar yaptığı yurt dışında özel turnuvalara katıldığı bir dönem başladı, ben bu yılların başında yıldız ve genç milli takım antrenörlükleri yapıyordum.
Bu dönemde oyuncularımız hem birlikte oynamaya alışıyor hem de Avrupa’daki rakiplerini tanıma fırsatını buluyordu.
Oyuncuların birlikte oynaması ve sürekli olarak aynı antrenör ile çalışması milli takımlarımızda bir kulüp havası yaratıyor ve turnuvalar için ciddi avantaj sağlıyordu.
Zaten bu süreçte dile getirilen tek konu; altyapılarda başarılıyken neden bu oyuncuları A takıma taşıyamıyoruz şeklindeydi.
Ancak bugün görüyoruz ki, konumuz hem altyapılarda alınan başarısız sonuçlar, hem de oyuncularımızı A takıma taşıyamamak.
Eskisi kadar uzun kamplar ve özel turnuvalara katılmamak oyuncularımızın başka ülkelere gitmesi, belki son zamanlarda aldığımız başarısız sonuçlara neden olabilir.
GÜÇLÜ VE ZAYIF YÖNÜMÜZ
Bence bugün için altyapının en güçlü yanı, basketbola ilginin artması ve çok fazla gencin basketbola oynaması.
Bunun getirdiği sorun ise, bu gençlerin, ailelerinin, yakınlarının, kulüplerin, yöneticilerin sabırsızlığı.
Bugün herkes sadece alınacak neticeye odaklanmış vaziyette, bu nedenle koçlar da netice almak için özellikle taktik konulara ağırlık verirken, altyapının olmazsa olmazı “sabır” göstermeyi ihmal ediyorlar.
Diğer kontrol edilmesi zor olan sorun ise tüm yetenekli altyapı oyuncularının belirli bir, ya da iki kulüp tarafından transfer edilmesi.
Bu durumda, birbirleri ile mücadele ederek gelişecek oyuncular, maalesef aynı bankta yedek olarak bekliyor.
Diğer yandan, eskiden sayısız oyuncular yetiştiren bazı kulüplerimizin altyapıdaki oyunculardan Türkiye şampiyonasına giderken ücret talep ettiklerini duyuyoruz.
TB2L ÇÖZÜM DEĞİL
18-21 yaş aralığında kalan oyuncuların oynayacağı bir ümitler ligine ihtiyacımız var. Bu konuyu TB2L ile halletmek maalesef çok zor. Bu ligde veteran oyunculara karşı oynamanın genç oyuncuların gelişimine pek yardım ettiğini sanmıyorum.
Hakem konusu diğer önemli bir konu. Bence koçun genç oyuncuya verdiği yanlış bilgi ile hakemin maçta verdiği yanlış kararlar neredeyse aynı derecede sorun yaratıyor.
TEKNİK KONULARDAKİ DÜŞÜNCELERİM
A takımlarda maç kazanmak için elinizdeki malzemeyi en iyi şekilde kullanmak ve çeşitli taktikler kullanmak yeterli.
Ancak altyapıda elinizdeki oyuncuları geliştirmek ve ileriye hazırlamak gibi bir misyonunuz var.
Hem maç kazanmak hem de oyuncuyu geliştirmek çok kolay bir şey değil.
Antrenörlüğe yeni başlamış bir gencin maç kazanmak yerine oyuncu yetiştirmeyi öne koyması mümkün değil.
O genç kazanmak için A takım maçlarında neler yapılıyor onları seyrediyor ve çalıştırdığı altyapı takımında da gördüklerini uygulatıyor.
Bu durumda genç oyuncular teknik konuda gelişmezken, koç taktik olarak kendini geliştiriyor.
Bu kısır döngü devam ettiği sürece başarılı olmak için yapabileceğimiz tek şey yetenekli oyuncuların gelmesini beklemek.
Bence biz sadece kişileri değiştirmekle (koçları) işleri çözmeye çalışıyoruz, aslında kişileri değil düşünce şeklimizi değiştirmeliyiz.
Koçun becerisi ile iyi derece almak işleri halletmiyor. Önce Basketbol felsefemizi değiştirmemiz lazım.
Bugün altyapıda teknik olarak ne yapılıyor, neler yapılması lazım ülkemizde bunlarla ilgili konuşan kimse yok.
ŞEFFAFLIK ÖNEMLİ…
İnternette araştırdığınızda, yabancı milli takım koçları ile turnuva sonrasında yapılan röportajlarda, neler planladıklarını neler yapmaya çalıştıklarını ve turnuvada neler yaşadıklarını anlattıklarını görebiliyorsunuz.
Bu şeffaflık bence çok önemli.
İnanmayacaksınız ama bundan yıllarca önce, Ankaralı bir altyapı milli takım antrenörümüzün, turnuvada hangi setleri hangi çalışmaları yaptığı içeren bir kitapçık çıkardığını hatırlıyorum.
Bu basketbol konuşmak demek, bu bilgiyi paylaşmak demek, artık böyle şeyler yok.
Sosyal medyada durumun ne kadar vahim olduğunu görebilirsiniz.
BENİM FELSEFEM
Felsefem çok değişik değil ancak tek bir önceliğim var; oyuncularımın birlikte oynaması.
Bu yüzden de takımlarımda pozisyonlar için erkenden rol dağılımı yapmıyorum.
Uygulamam üç bölümden oluşuyor.
1) Yüksek tempo, bu anlayış oyuncuların maç içinde daha agresif olmalarını ve aynı zamanda cesur davranmalarını sağlıyor.
2) (Legal) Sert savunma, oyuncular ileri seviyede basketbol oynamak için güçlenmesi gerektiğini öğreniyor.
3) Pasa dayalı hareketli hücumlar, oyunculara paylaşmayı ve basketbolu daha kapsamlı öğrenmelerini sağlıyor.