Değerli Antrenör, Öğretmen ve Yönetici Arkadaşlarım,
Türkiye Liseler Genç Erkek Basketbol Şampiyonası, İzmir Çiğli Bilim Doğa Anadolu Lisesi ile İstanbul Esenkent Okyanus Koleji arasında oynanan final karşılaşması sonrası madalya törenlerini izlerken, Türkiye ikincisi olarak kürsüye gelen Esenkent Okyanus Koleji sporcularının hüzünlü yüz ifadelerini görünce uzun zaman önce okumuş olduğum Olimpiyat ve Dünya Şampiyonaları’nda “gümüş ve bronz madalya” alan sporcuların psikolojilerini anlatan bir araştırmaya gittim.
Araştırma şöyle,
İki çocuğunuz da okuldaki koşu yarışına katıldı. Günün sonunda biri gümüş, biri bronz madalyayla eve döndü. Gururdan ölmek üzeresiniz ama çocukların yüz ifadesinde bir tuhaflık da yok değil. Gümüş alanın yüzünden düşen bin parça, öbürünün yüzünde bronz güller açıyor!
Bu durum sizi şaşırtabilir ama bilime göre, her şey olması gerektiği gibi! Şimdi ezber bozan bir araştırmaya hazır mısınız?
Victoria Medvec ve arkadaşları, evdeki bu durumu aydınlatmak için 1992 Barcelona Olimpiyatları’nın yolunu tutuyorlar.
Araştırmacılar, Olimpiyatlarda iki durumu videoya çekiyorlar: Ödül törenleri ve yarışın bitiminde kazananın açıklandığı ilk an. Sonra kayıtlarını alıp, üniversiteye dönüyorlar. Videoları öğrencilere izletiyorlar. Öğrenciler, madalya sahiplerinin yüz ifadesine 1-10 arasında puan veriyor. 1 puan “acı dolu”, 10 puan “mutluluk sarhoşu” demek.
Kimler ne kadar “mutluluk puanı” alıyor tahmin edebilir misiniz?
- Gümüş madalyalılar ortalamada 4,8 puan alıyor.
- Bronz madalyalıların ortalama puanı ise 7,11
Ödül töreninde, bronz madalya alanların gümüş alanlardan bariz bir şekilde daha mutlu göründüğü tespit ediliyor. Peki bu bronz gülüşün sırrı nedir?
Değerli Antrenör, Öğretmen ve Yönetici arkadaşlarım,
Psikolog William James, psikolojinin ilkeleri adlı kitabında şöyle bir tespitte bulunmuş: “Kürekte ya da boksta dünya ikincisi diye utancından ölen insanın paradoksu şudur: Dünyadaki bir kişi hariç herkesi yenmek, ona göre hiçbir şeydir. Kafayı o bir kişiyi yenmeye takmıştır. Bunu başaramadığı sürece başka hiçbir şeyin önemi yoktur.”
Araştırmacılar da James gibi durumu “sadece bir kişiye yenilmiş insan” psikolojisiyle açıklıyor. Gümüş madalya alan, “kahretsin, çok az farkla altını kaçırdım” diye düşünüp, “tarih ikincileri yazmaz” diye hayıflanırken, bronz alanın aklı farklı çalışıyor.
Muhtemelen arkasındaki “madalyasızlara” bakıyor ve “4. de olabilirdim, o zaman hiç kürsüde olmazdım” diye seviniyor. Sahip olduğuna minnet ve şükran duymak, huzur duygusunu çoğaltıyor. Gümüşler kendisini geçene odaklanıp hırstan deliye dönerken, bronzlar yaşadıkları deneyime odaklanıp daha huzurlu oluyorlar.
San Francisco Devlet Üniversitesi’nden psikolog David Matsumoto, bu durumun geçerli olup olmadığını merak ediyor. Ekibiyle birlikte 2004 Atina Yaz Olimpiyatları’nı izliyor.
35 ülkeden 84 sporcunun, 3 farklı durumdaki davranışlarını takip ediyor: Maçtan, hemen sonra, madalya aldığı sırada ve şampiyonluk kürsüsünde poz verirken.
- 14 altın madalya sahibinin 13’ü maçı kazanır kazanmaz gülümsüyor.
- 26 bronz madalya sahibinin 18’i gülümsüyor.
- Gümüş madalya alanların hiçbirinde tık yok!
Araştırmacılar hızını alamayıp, “haydi gümüş alanların yüz ifadelerini daha detaylı analiz edelim” diyorlar.
Yüz ifadelerinin 3 türde olduğunu belgeliyorlar: %43 üzüntü, %14 nefret, %29 ifadesiz. Bırakın mutlu olmayı, “acıların madalyasını” takmış durumdalar. Gümüşler için neyi kaçırdığından daha önemlisi, onu kaçırmadan önce ne kadar yaklaşmış olduğu. Yani avucumuzdan kaçan balığın yası büyük oluyor.
Değerli Antrenör, Öğretmen ve Yönetici Arkadaşlarım,
Türkiye Liseler Genç Erkek Basketbol Şampiyonası’nda final oynayan İzmir Çiğli Bilim Doğa Anadolu Lisesi ve Esenkent Okyanus Koleji antrenör arkadaşlarımızı ve sporcularımızı bizlere seyrettirdikleri güzel basketbol ve elde ettikleri başarıdan dolayı kutlarım.
İzmir Çiğli Bilim Doğa Anadolu Lisesini Türkiye Liseler Genç Erkek Basketbol Şampiyonası’nda kazanmış oldukları şampiyonluktan ötürü tebrik eder, Dünya Şampiyonasında başarılar dilerim.
Şampiyonada 3. olan Bursa Özlüce Doğa Anadolu Lisesi ve 4. olan Anka Bilim Koleji’ni tebrik ederim.
Saygılarımla
Kaynak: Çocuklar Nasıl Başarır? Dr. Bahar Eriş Mümin Sekman
Liseler finali oynayan takımlarda sakallı gençlerimiz vardı liselerde sakal serbestmi
Bu arada çok keyifli maçtı iki takımı ve bu takımlara yatırım yapan emek veren herkesi ve gelecekte iyi yerlere gelebileceğine inandığım gençlerin emeğine sağlık
Bence burada birçok farklı etken var, rakiplerin birbirine karşı maç yaptığı branşlarla, atletizm gibi birçok sporcunun aynı anda yarıştığı branşların psikolojisi farklı. Mesela basketbolda finale çıkan takım zaten yarı final maçını kazandığı anda gümüşü garantileyip onun sevincini yaşadığı için kaybettiği finalin ardından yapılan madalya töreninde ekstradan bir sevinç yaşamıyor, hele final maçını ucu ucuna kaybettiyse seremonide yüzünden düşen bin parça oluyor. Sonuçta yaptığı son maçı kaybeden bir takımın veya sporcunun sevinçten havalara uçması beklenemez. Diğer yandan bir 1500 metre yarışını düşünelim, atletlerden biri açık ara önde bitirip altın madalyayı alırken, ondan çok gerideki iki atlet gümüş madalya için başa baş mücadele veriyorsa, gümüşü kazanan büyük sevinç yaşayacaktır. Kazanmasına kesin gözüyle bakılan bir favorinin olduğu şampiyonalarda diğer takımlar için gümüş madalya çok önemli bir başarı oluyor, mesela 1992 olimpiyatlarında ABD’nin rüya takımıyla final oynayıp gümüş madalya kazanan Hırvat basketbolcular seremonide gayet neşeliydi, çünkü hedefe ulaşmışlardı.
Mert Bey merhaba. Öncelikle değerli katkınız için teşekkür ederim. Yapmış olduğunuz yorumla benim yazım hemen hemen aynı paralelde. Sevgiler.
Harika bir maçtı sonuna kadar izledim. Sevinemediklerini kaybettikleri şampiyonluk diye düşünüyorum.
Dikkatimi çekti, 1.yi 3.yü 4.yü tebrik ederken Naci hocam 2. yi neden tebrik etmemişsin? Bir nedeni varmı?
Özgür Bey, gerçekten harika bir maçtı. Uzunca zamandır böyle keyifli bir maç izlememiştim. Yazımın sondan ikinci paragrafında her iki takımımızı hem oynamış oldukları güzel oyundan hem de elde ettikleri başarıdan dolayı kutladım. Sanırım dikkat etmemiş siniz. Neden sevinemedikleri konusunu ise yapılan bilimsel çalışma ile açıklamaya çalıştım. Sevgiler.