Ubuntu Ruhu (Naci Özonay)

Sevgili Hidayet;

Afrika’da çalışan Batılı bir antropolog, kabilenin çocuklarına bir oyun oynatır. Çocukları yan yana dizer ve herkese karşıdaki ağaca var gücüyle koşmasını söyler. Ağaca ilk ulaşan birinciliği kapacaktır. Ödül o ağacın meyvelerini yemektir.

Bunun üzerine çocuklar ilginç bir şey yapar. El ele tutuşarak ağaca koşarlar. Ağaca birlikte vararak hep beraber meyveleri yemeye başlarlar. Antropolog şaşkındır. Çocuklara neden böyle yaptıklarını sorar. Çocukların cevabı şudur:

“Yarışsaydık, sadece bir kişi birinci olacaktı. Oysa Ubuntu yaparak hepimiz kazandık.”

Ubuntu, “ben, biz olduğumuzda ben’im” anlamında bir felsefedir.

Nobel Barış Ödüllü Desmond Tutu, Ubuntu’yu şöyle tanımlar:

“Ubuntu’ya inanan bir insan diğerlerine açıktır, diğerlerine olumludur, diğerleri iyi ve yetenekli olduğunda tehdit altında hissetmez, onun daha büyük bir bütünün parçası olduğunu bilmekten gelen bir özgüveni vardır ve diğerleri aşağılandığında, küçük düştüğünde, zulme uğradığında ya da ezildiğine kendini aşağılanmış hisseder.”

Şimdi bir kısım okurumuzun bu birlik ruhunu arama olayını “romantizm” diye tanımladığını duyar gibiyim.

Gerçekten romantizm mi? Bilemiyorum, tek bildiğim basketbolumuzun çözülmesi gereken bir sürü önemli sorunu olduğu.

Bunun için de birlik olmaya, ortak bir vizyona ve ortak akla ihtiyacı olduğunu düşünüyorum.

Birlik olma olayı ile ilgili olarak sosyal psikolojinin kurucularından kabul edilen Türk-Amerikalı sosyal psikolog Muzaffer Şerif’in şöyle bir sosyal deneyi mevcut:

“11-12 yaşlarındaki çocukları kampa yerleştirip iki ayrı gruba ayırıyorlar. Ayrılır ayrılmaz çocuklar birbirlerine düşman kesiliyor. Deneyde çocuklar arası düşmanlığa son veren tek şey, iki grubun ortak bir amaç için güç birliği yapma gereği. Çamura saplanan bir kamyonu birlikte kurtarma çabasında bütün çocuklar birbirlerine yakınlaşıyorlar.”

Sevgili Hidayet, basketbolumuzun çamura saplanmaya benzer çok önemli sorunlarının olduğunu sen hepimizden çok daha iyi bilirsin.

John Wooden ‘Hayat İçin Oyun Planı’ kitabın da Abraham Lincoln’ü anlattığı bölümde Lincoln’de bulduğu önemli liderlik özelliğini şöyle anlatmaktadır:

“Lincoln geçmiş yaraların kin beslemeden, kimseye hınç duymadan, herkese hoşgörüyle yaklaşarak” atlatılmasında önemli bir liderlik göstermesinin yanı sıra, muhaliflerinin Lincoln’e karşı sert protestolarında ise onlara düşman olmak yerine muhalifleriyle “dost” olma gayretinin çok önemli olduğunun altını çizmektedir.

Milli takımımızın oynadığı son maçları milat kabul edip, basketbolumuzun lideri olarak senin hepimizi kucaklamanı, ülke basketbolunun geleceği adına da büyük heyecan uyandıracak bir çalışma ortamı-iklimi yaratman gerektiğini düşünmekteyim…

“Önümüzdeki aylarda yapılacak olan Avrupa Şampiyonasında başarılı olurum, her şey unutulur” düşüncesine kapılmamanı önemle rica edeceğim. Maalesef ülke olarak yaşanan olumsuzlukları çok çabuk unutuyoruz, ancak basketbolumuzun acilen ciddi bir yapılanmaya ihtiyacı var. Avrupa Şampiyonu olsak bile…

Bu çerçevede onlarca öneride bulunabilirim ancak yazının da uzamaması adına tek bir öneride bulunmayı düşünüyorum. Zaten bu önerim benim yapacağım önerilerden çok daha fazlasının yaratılmasına da neden olacaktır…

“Muhalif demeden, ben bu insanı sevmiyorum demeden, beni-bizi eleştirmişti demeden, benim-bizim gibi düşünmüyor demeden, federasyona düşman demeden, ülkemizde yetişmiş olan oyuncu, antrenör, köşe yazarı, düşünür, akademisyenlerle kademeli bir çalıştay öneriyorum…”

Sevgili Hidayet, son satırlarım da bir hatırlatma daha yapmak istiyorum:

“1980’li yılların çocuk ve gençleri sevgili Efe, Erman ve birbirinden değerli basketbolcumuzun ülkemize hediye ettikleri Balkan Şampiyonluğu ve Remzi’nin yıllarca jenerik olan smacıyla büyüdü.

Bir dönemin çocuk ve gençleri de senin kaptanı olduğun Milli Takımımızın Dünya ikinciliği öyküsü ve sevgili Kerem Tunceri’nin bizi finale götüren turnikesini anlatarak büyüdü…

Son 20 yılda geri dönüp baktığımızda ne anlatacak bir öykü ne de başarımız var. Bunların nedenlerini sen hepimizden daha iyi biliyorsun.

Benim senden istirhamım, ülke basketbolu için acilen “UBUNTU RUHU” yaratman olacaktır. Çok geç olmadan…

Saygı ve sevgilerimle.